Некалькі месяцаў таму быў выдадзены беларускі пераклад аднаго з самых важных ізраільскіх раманаў “За Сіняй гарой” пісьменніка Мэіра Шалева. Мы палічылі, што людзям будзе цікава даведацца больш пра культуру, у якой гэтае эпічнае палатно было створанае.

Дазнацца пазнавальныя факты і паслухаць забаўныя гісторыі пра галоўную частку гэтай культуры – мову іўрыт, на якой некалькі тысячагоддзяў таму быў створаны Стары Запавет, а ў ХХ стагоддзі ўсё завярцелася наноў і на ім напісалі шмат кніг (і яшчэ больш, натуральна, на яго пераклалі).
Гутаркі
ля швейнай
машыны
Седзячы ля швейнай машыны мы будзем весці сяброўскія гутаркі пра ізраільскую культуру і іўрыцкую літаратуру. Будзем размаўляць, чаму так атрымалася, як яно ёсць, як стварыўся Ізраіль, з якое прычыны габрэі размаўляюць там на іўрыце, і шырэй – абмяркоўваць цяперашні культурны кантэкст і творчую атмасферу гэтай далёкай, але насамрэч блізкай для беларусаў, Беларусі, краіне, у якой нарадзілася больш ізраільскіх прэзідэнтаў чым у самім Ізраілі.
пра
ізраільскую культуру
з першых вуснаў
Павал Касцюкевіч
Беларускі пісьменнік,
перакладчык іўрыцкай літаратуры
Цві Міркін
Часовы павераны Ізраіля ў Беларусі, гісторык, перакладчык, дыпламат
Гутарка першая, з якой можна даведацца, як так сталася, што нібыта памёрлая дзве тысячы гадоў назад мова, зноў стала гутарковай. Палітычныя, гістарычныя і светаглядныя прычыны даўгачаканага камбэка мовы іўрыт у Ізраілі. А таксама пра Вялікага Рэаніматара Бэн-Егуду і яго моўную спадчыну.
Гутарка першая
"Іўрыт"
З другой гутаркі можна будзе даведацца, што такое Гаскала, аб чым пісаў капылец Мэндэлэ Мойхер-Сфорым і валожанец Хаім-Нахман Бялік, колькі іўрытаў насамрэч, чаму да яўрэяў не патрапіла бульба, і што агульнага ў ізраільскіх прастытутак з пісьменнікамі.
Гутарка другая
"Ізраільская літаратура"
У трэцяй гутарцы Міркін і Касцюкевіч распавядуць пра тое, як паўстаў кібуц і заняў сваё месца ў ізраільскай сістэме каардынат, паспрачаюцца пра вобраз новага габрэя-селяніна з матыкай і шабляй, удакладняць, што такое прынцып "Сцяна і вежа", "алія" і ў чым розніца паміж кібуцам, машавам і камунай.
А таксама адкажуць на пытанне, што важней для вёскі - астраномы ці аграномы, зладзяць кароткі майстар-клас па заснаванні аграсядзібы з гульнявым домам і прадажным каханнем, пакладуць асфальт на сена і раздадуць апельсіны.
Гутарка трэцяя
"Кібуц"
З чацвёртай гутаркі слухачы даведаюцца навошта сацыялістам і атэістам Танах (ён жа - Стары Запавет), дзе ў Армагедоне найлепшая кава (і ці ёсць у Геене Вогненнай хумус), як прайсці на вуліцу валадарыні Эстэры і як знайсці на мапе Сароншчыну, Нэгеўшчыну і Даншчыну, пачуюць меркаванне, ці раўняецца старазапаветны іўрыт сучаснаму, а таксама дазнаюцца пра моўныя хітрыкі ізраільскіх палітыкаў
Гутарка чацвёртая
"Танах"
З пятай (і апошняй у першым сезоне) гутаркі гледачы даведаюцца, хто галаўнейшы - ерусалімскія гопнікі або тэль-авіўскія каваманы, праслухаюць гісторыю паўночнай сталіцы Ізраілю Хайфы, пра яе геаграфічныя, гістарычныя і культурніцкія ландшафты (і шлафштунды). Дазнаюцца, хто такі Аба Хушы і як будзе на іўрыце спраконвечнабеларускае слова “ай-ці”. Пабачыць, як выглядае Топ-6 самых папулярных у Ізраілі кніг за апошнія 50 гадоў (спойлер – уласна ізраільскіх пазіцый там меншасць), а таксама паслухаюць, як звіняць старасвецкія куранты Музея гісторыі і культуры габрэяў Беларусі
Гутарка пятая
"Хайфа"
Адпраўны пункт нашых гутарак -эпічнае палатно, сямейная сага чатырох пакаленняў ізраільцаў, раман "За Сіняй гарой" аднаго з самых папулярных аўтараў сучаснай ізраільскай літаратуры Мэіра Шалева. Пераклад на беларускую мову выйшаў у выдавецтве "Логвінаў".